NA DANAŠNJI DAN, 23. JUN

AMERIČKA GLUMICA
MORIN O'SALIVEN

1501. Portugalski pomorac Pedro Kabral vratio se sa putovanja na kom je zaposeo područje današnjeg Brazila i nazvao ga Ilha da Vera Kruz. Prva naselja na tom području Portugalci osnovali 1521. 



1537. Na povratku u Španiju umro španski istraživač Pedro Mendosa. Bio vođa ekspedicije za istraživanje Južne Amerike koja je stigla do područja Rio de la Plata. 1536. osnovao Buenos Ajres. 


1611. Engleski istraživač Henri Hadson, poznat po pokušajima da otkrije morski put iz Evrope u Aziju preko Arktika, nestao u Hadsonovom zalivu, gde ga je ostavila pobunjena posada broda Diskaveri. Tokom istraživanja Severnog ledenog okeana otkrio more i moreuz, koji su kasnije po njemu dobili imena. 


1668. Rođen italijanski filozof, istoričar i teoretičar prava Đovani Batista Viko, osnivač filozofije istorije i začetnik moderne estetike. 


1757. Britanci pobedom nad francuskim saveznikom, indijskim guvernerom Bengala, kod Plaseja učvrstili vlast u istočnoj Indiji. 


1763. Na Martiniku rođena Mari Žozef Roz de la Pageri, Žozefina, kćerka mornaričkog poručnika i žena Napoleona Bonaparte. Krunisana za caricu 1804. 


1785. Turska vojska skadarskog vezira Mahmud-paše Bušatlije prodrla u Cetinje i po treći put srušila manastir koji je krajem XV veka sagradio Ivan Crnojević. Manastir 1786. obnovio vladika Petar I Petrović Njegoš. 


1848. Počeo Junski ustanak pariskih radnika zbog izbacivanja socijalista iz privremene vlade i zatvaranja narodnih radionica. Ustanak za tri dana ugušio general Luj Kavenjak. 


1894. Rođen engleski kralj Edvard VIII. Na presto stupio 1936. i iste godine abdicirao u korist brata Džordža VI da bi mogao da se oženi Amerikankom Volis Simpson. 


1945. Japanski general Micuru Ušiđima izvršio samoubistvo posle poraza japanske vojske na ostrvu Okinava, gde je vođena jedna od najkrvavijih bitaka u Drugom svetskom ratu. Prema zvaničnim podacima, tokom borbi za Okinavu poginula 234.183 vojnika i civila. 


1947. Kongres SAD usvojio Taft-Hartlijev zakon, kojim je ograničeno pravo radnika na štrajk. Šef države dobio pravo da na 80 dana suspenduje svaku štrajkačku akciju koju oceni opasnom za nacionalnu bezbednost. 


1956. Pukovnik Gamal Abdel Naser izabran za predsednika Egipta. 


1960. Patris Lumumba postao prvi predsednik vlade nove nezavisne države Demokratske Republike Kongo. 


1970. Japanski studenti u Tokiju se sukobili sa policijom tokom velikih demonstracija protiv produženja američko-japanskog pakta za bezbednost. 


1985. Iznad Atlantskog okeana eksplodirao boing 747 kompanije Er Indija. Pogunulo svih 329 putnika i članova posade. Za podmetanje bombe u avion optuženi Siki separatisti. 


1993. Nigerijski diktator, general Ibrahim Babangida, poništio predsedničke izbore od 12. juna i onemogućio povratak demokratije. 


1994. Južna Afrika posle decenije međunarodne izolacije zbog politike aparthejda ponovo zauzela mesto u Generalnoj skupštini Ujedinjenih nacija. 


1995. Umro američki mikrobiolog Džonas Edvard Salk. 1954. izumeo vakcinu protiv dečje paralize. 


1996. Umro grčki državnik i ekonomista Andreas Papandreu, prvi socijalistički premijer Grčke, osnivač i lider Svegrčkog socijalističkog pokreta, PASOK. 


1998. Umrla američka glumica irskog porekla Morin O'Saliven. Proslavila se kao partnerka Džonija Vajsmilera ulogom Džejn u filmovima o Tarzanu. 


1999. Jugoslovenski ekonomisti iz nevladine Grupe 17 procenili da je ekonomska šteta posle NATO bombardovanja Jugoslavije oko 29,6 milijardi dolara. 


2001. Vlada Jugoslavije usvojila Uredbu o saradnji sa Međunarodnim sudom za ratne zločine u Hagu. 


2003. Američki Vrhovni sud podržao akciju Univerziteta u Mičigenu o favorizovanju manjina koje se prijavljuju na Pravni fakultet tog univerziteta. Prva zvanična odluka u vezi sa građanskim pravima u poslednjih 25 godina. 


2004. Međunarodni krivični sud pokrenuo prvu zvaničnu istragu. Predmet istrage bili ratni zločini u Demokratskoj Republici Kongo, od jula 2002., u provinciji Ituri, gde je u sukobima poginulo najmanje 5.000 ljudi. Procenjuje se da je tokom desetogodišnjeg građanskog rata u Kongu stradalo više miliona ljudi. 


2005. U Srbiji uhapšen Marokanac Abdelmadžid Bušar i izručen Španiji, u kojoj je osumnjičen za terorističke napade u Madridu 11. marta 2004, kada je poginulo više od 190 osoba. 


2006. Umro je televizijski producent Aron Spelling, čije su najpoznatije serije "Beverli Hils", "Dinastija", "Čarlijevi andjeli" i "Melrouz plejs".