JUŽNJAČKA HRANA

     Među mnogim podelama, hranu možemo podeliti i na zdravu i nezdravu. Ipak, svaka je nezdrava ukoliko se neumereno konzumira. Reklame isto tako imaju dva pola – mogu biti dobre ili loše, ali za razliku od hrane, obe kategorije su uspešne. Čak i one loše ispune svoj cilj – bivaju zapamćene.

     Takav je slučaj sa reklamom Turističke organizacije Srbije – SOULFOOD, koja Srbiju želi prikazati kao zemlju dobre hrane. Visoku ocenu zaslužuje samo tehnički koncept, a sve ostalo... 
Tipičan je primer neinventivnosti ovih prostora koja po pravilu, usled manjka stručnosti ili uobraženosti, završava plagijatstvom. Izraz soul (duša) potiče iz šezdesetih godina 20. veka kada je žargonski počeo da se koristi kao sinonim za afroameričku kulturu. Tako je imenovan i muzički pravac – soul music, ali i soul food – kuhinja Afroamerikanaca, koja je tesno povezana sa kuhinjom američkog juga, ali i sa kuhinjom zapadne Afrike. Da "dosolimo" još malo – sa istim imenom postojala je američka TV serija, emitovana između 2000. i 2004. godine, koja je najduža među serijama sa glumačkim ekipama koje većinom čine Afroamerikanci. Film sa sličnom temom, a istim imenom, snimljen je 1997. Možemo još reći da ljudi koji ne poznaju geografiju gastronomije izraz soul food mogu povezati sa duševnom hranom, čiji je glavni nutrijent kultura, a ne kajmak.


     Tipičan je primer prepotentnog i nefamilijarnog odnosa Beograda prema Vojvodini. Reklama traje četiri minuta i 14 sekundi. Vojvodina je predstavljena futoškim kupusom u trajanju od 22 sekunde, a kupus se kuva u zemljanoj posudi iz Topole (šumadijske). Frapira neprepoznavanje vojvođanske kuhinje rođene u multikulturalnosti, gde je šarolikost kultura uvek i svuda neizostavan sastojak dobrog turističkog proizvoda. Mora se podsetiti da se u Vojvodini tokom samo jednog obroka nižu uticaji mađarskog, nemačkog, slovačkog, srpskog, bunjevačkog, šokačkog, rumunskog, rusinskog, crnogorskog... kulinarstva. Zaboravili su, a toliko puta u špajzu ove zemlje počašćeni behu, karlovačko vino, slovački kulen, rakije koje nisu od isforsirane šljive, štrudlu, riblju čorbu ili paprikaš, pileći paprikaš, gulaš, šunku, šnenokle, mokrinski i somborski sir... 


     Kad nas već nisu prepoznali, moramo se sami prikazati. Zadatak: aplicirati za sredstva kod IPA ili SEE programa i snimiti spot o kulinarskom bogatstvu Vojvodine. 

Autor je direktor Departmana za geografiju, turizam i hotelijerstvo 

Prirodno-matematičkog fakulteta u Novom Sadu