NA DANAŠNJI DAN 8. JANUAR

ITALIJANSKI ISTRAŽIVAČ
MARKO POLO

1297 - Italijanski plemić Frančeskino Grimaldi uspostavio je u Monaku dinastiju Grimaldi koja je i danas na vlasti. Prerušen u kaluđera Grimaldi je krišom ušao u tvrđavu Monako koja je bila pod vlašću Đenove, a potom pustio unutra svoje vojnike i zaposeo tvrđavu. Kao Renije I vladao je do smrti 1314. 



1324 - Umro je italijanski istraživač Marko Polo, najpoznatiji evropski srednjovekovni putnik. Godine 1271. sa 17 godina krenuo je iz Venecije ka Dalekom istoku, a njegovi doživljaji, zabeleženi u delu "Knjiga svetskih čudesa" (1298), kasnije poznatom pod nazivom "Milion", podstakli su pomorce evropskih zemalja da krenu u potragu za morskim putevima ka Dalekom istoku. Pretpostavka o njegovom rođenju na Korčuli zasniva se na dokumentu iz XV veka po kojem je porodica Polo poreklom iz Dalmacije. 


1642 - Umro je italijanski astronom, fizičar i matematičar Galileo Galilej (Galilei), čija su istraživanja postavila temelje modernoj mehanici i fizici. Pomoću teleskopa koji je sam konstruisao otkrio je Jupiterove satelite, Saturnov prsten i pege na Suncu. Zalaganje za Kopernikov heliocentrični sistem dovelo ga je u sukob sa katoličkom crkvom, pa je njegov rad od 1616. bio pod nadzorom Inkvizicije. 


1679 - Francuski istraživač Rober Kavelije de la Sal otkrio je vodopade Nijagare. 


1807 - Srpski ustanici su u Prvom srpskom ustanku zauzeli Kalemegdansku tvrđavu u koju su se Turci sklonili nakon zauzimanja Beograda 12. decembra 1806. Beograd je posle 380 godina ponovo postao prestonica srpske države. Šest godina kasnije, nakon sloma ustanka Turci su ponovo osvojili Beograd. 


1896 - Umro je francuski pisac Pol Verlen, koji je poeziju obogatio novom muzikalnošću, a lirski izraz novim nijansama. Njegova poema "Pesničko umeće" prihvaćena je kao manifest simbolizma ("Romanse bez reči", "Galantne svečanosti", "Elegije", "Mudrost"). 


1923 - Nakon izveštaja Reparacione komisije krajem 1922. da Nemačka kasni sa isporukama uglja na ime ratne odštete Francuskoj i Belgiji, francuske i belgijske trupe ušle su u Rursku oblast. Kriza je sporazumno rešena sredinom 1924, a u julu 1925. Francuzi su počeli da evakuišu trupe iz Rura. 


1926 - Abdul Aziz ibn Saud postao je kralj Hedžasa, a naziv zemlje promenjen je u Saudijska Arabija. 


1935 - Rođen je američki muzičar Elvis Aron Prisli, "kralj roka", izuzetno popularan pedesetih i šezdesetih godina XX veka. Prodao je više od 150 miliona ploča i igrao u dvadesetak filmova. Umro je 1977. od prekomerne upotrebe alkohola i droge. 


1942 - Rođen je Stivn Hoking, istaknuti engleski fizičar. Reputaciju jednog od vodećih svetskih naučnika XX veka stekao je nakon objavljivanja knjige o poreklu univerzuma "Kratka istorija vremena" (1988). 


1959 - General Šarl de Gol postao je prvi predsednik Pete republike Francuske. 


1973 - Američki i severnovijetnamski pregovarači Henri Kisindžer i Le Duk To obnovili su u Parizu pregovore o okončanju Vijetnamskog rata. 


1976 - Umro je kineski državnik Džou En Laj, jedan od najistaknutijih rukovodilaca Kineske revolucije, premijer od 1949. do smrti i šef diplomatije od 1949. do 1958. 


1996 - Umro je francuski političar i državnik Fransoa Miteran, prvi socijalista koji je 1981. izabran za predsednika Francuske. U Drugom svetskom ratu bio je jedan od vođa francuskog Pokreta otpora, a od 1971. vođa Socijalističke partije. 


1998 - Arapski terorista Remzi Ahmed Jusef osuđen je na doživotnu robiju, kao organizator podmetanja eksploziva 1993. u Svetski trgovinski centar u Njujorku, kada je poginulo šestoro ljudi. Dve zgrade Centra sa preko sto spratova srušene su 11. septembra 2001. u samoubilačkom terorističkom napadu sa dva oteta aviona. 


2002 - U Albaniji je u 117. godini umrla Cherime Hasan Bardi jedna od najstarijih Albanki i jedna od nekoliko osoba na svetu koje su živele u tri veka. 


2003 - Skupština Crne Gore izabrala je novu republičku vladu čiji je premijer Milo Đukanović. 


2003 - Nakon nekoliko napada na pripadnike američkih vojnih snaga, u Kuvajtu je objavljen religiozni proglas koji zabranjuje ubijanje ne-Muslimana, čime su ojačani postojeći zakoni. 


2004 - Umro je duhovni vođa egipatske zabranjene organizacije Muslimanska braća, Ma'mun al Hodeibi (83). 


2004 - Britanska kraljica Elizabeta dala je ime "Kraljica Meri" najvećem brodu na svetu, namenjenom za krstarenje. Brod, vredan 800 miliona dolara, dugačak je 345 metara. 


2010 - Svetska zdravstvena organizacija (SZO) objavila je da je od gripa A (H1N1) umrlo 12.799 osoba u svetu od kada se pojavio u Meksiku u proleće 2009. godine.